Böbrek Kanseri
Vücudumuzun en önemli organları arasında yer alan böbrekler, kanı süzdükten sonra atık maddelerden idrar üretme ve kandaki minerallerin dengesini sağlama işlevlerini yerine getirmektedir. Böbrek kanseri, normal işlevini yerine getiren hücrelerin çeşitli nedenlerle işlevlerini yitirmesi sonucu meydana gelmektedir.
Kanser hücrelerinin çoğalması böbreklerde kitleler oluşturur ve böbreğin normal görevini yapmasını engeller. Böbrek kanseri hastalığının kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte hastalık, erken evrede hiçbir belirti göstermeyebilir. Bu sebeple düzenli olarak taramalar ve tetkikler yapılmalıdır.
Böbrek Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Hastalığın erken evrede belirgin ve rahatsız edici bir belirtisi bulunmamaktadır. Sinsi bir şekilde ilerleyen böbrek kanser hastalığında böbrek tümörünün büyümesine bağlı olarak çeşitli semptomlar ortaya çıkar. İdrarda kan görülmesi, böbrek bölgesinde bir kitlenin oluşması, özellikle bel bölgesinde şiddetli ağrılar oluşması böbrek kanserinin en sık görülen belirtileri arasında yer almaktadır. Hastalığın daha az görülen semptomları şu şekilde sıralanabilir;
- Yorgunluk,
- İştah kaybı,
- Kilo kaybı,
- İdrarda kan,
- Kansızlık (anemi),
- Böğür ağrısı,
- Karında şişkinlik,
- Yüksek ateş,
- Yüksek tansiyon gibi semptomlar da böbrek kanseri belirtileri arasında yer almaktadır.
TNM Evrelemesi
Kanser evrelemesi saptanırken TNM evreleme sistemi kullanılır. TNM evreleme sistemi; üç sorunun yanıtına göre kanserin evresinin belirlendiği bir sistemdir.
T (Tümor) – Tümör: Tümör kitlesi ne kadar büyük ve konumu neresi?
N (Node) – Düğüm: Tümör lenf düğümlerine yayılmış mı? Yayılmışsa kaç adet ve nerelerde?
M (Metastasis) – Metastaz: Kanser hücreleri vücutta hangi organlara, ne derecede yayılmış?
Tümör – (T)
T1: Kanser kitlesi sadece böbrektedir. Maksimum büyüklüğü ise 7 cm’dir.
- T1a: Böbrekteki kanser kitlesi en geniş 4 cm veya daha küçüktür.
- T1b: Böbrekteki kanser kitlesi en geniş 4 cm ile 7 cm arasındadır.
T2: Kanser sadece böbrektedir. En geniş alanı ise 7 cm’den büyüktür.
- T2a: Böbrekteki kanserin en geniş alanı 7 cm ile 10 cm arasındadır.
- T2b: Böbrekteki kanserin en geniş alanı ise 10 cm’den büyüktür.
T3: Kanser böbreğin etrafındaki bağ dokuya ulaşmış şekildedir. Tümör ise, Gerota fasyasının (böbreği çevreleyen bir doku zarfı) dışına geçmemiştir.
- T3a: Kanser kitlesi böbrek dışına çıkmıştır. Renal ven dediğimiz büyük damara yayılmıştır.
- T3b: Kanser kitlesi böbrek dışına çıkmıştır. Kitle, kalbe giden toplardamarlara ulaşmıştır.
- T3c: Kanser kitlesi böbrek dışına çıkmıştır. Kitle, kalbin sağ atriyumuna ulaşmıştır.
T4: Kanser Gerota fasyasının ilerisindeki bölgelere yayılmıştır.
Düğüm – N
- N0: Kanser, bölgesel lenf düğümlerine yayılmamıştır.
- N1: Kanser, bölgesel lenf düğümlerine yayılmıştır.
Metastaz – M
- M0: Kanser kitlesi, metastaz yapmamıştır.
- M1: Kanser kitlesi, vücudun diğer bölgelerine yayılmıştır.
Bütün bu T, N ve M sınıflandırmaları yorumlanıp birleştirilerek kanserin evresi belirlenir.
Böbrek Kanseri Evreleri
Kanserin kapsamını belirleme ve süreci teşhis etmenin önemli bir parçası olan evreleme döneminde hastaya en uygun tedavi yöntemi belirlenmektedir. Dört evrede gerçekleştirilen böbrek kanser evreleri en az şiddetli evreden en çok şiddetli evreye doğru ilerler.
Böbrek kanseri hastalığı ilk evresinde tümör sadece böbrekte bulunur ve boyutu küçüktür. Hastalık henüz başka organlara yayılmamıştır. İkinci evrede tümör 7 cm’den büyüktür sadece böbrekte bulunmaktadır. Başka organlara yayılmamıştır.
Böbrek kanseri üçüncü evrede tümör böbrek dışındaki çevre dokulara da yayılmıştır. Dördüncü evrede tümör, böbrekleri ve böbreküstü bezleri sıkıştırmış ve böbrek üstü bezine uzanmıştır. Kanser kemiklere, karaciğer ve akciğer gibi vücudun uzak bölgelerine de yayılım göstermiştir.
Kanserinin evresini anlamak için öncelikle tespit gerekmektedir. Sonrasında yaşam süresi tespiti kanserin tipine, evresine ve metastaz durumuna bağlıdır. Kanserli hücreler; akciğer, kemik ve beyin gibi organlara sıçrayabilir. Bu duruma metastaz adı verilir.
- Evre I: Kitle, 7 cm veya daha küçüktür. Sadece böbrek içinde bulunur, lenf düğümlerine ve başka organlara yayılım yoktur.
- Evre II: Kitle, 7 cm’den büyüktür. Sadece böbrek içinde bulunur, lenf düğümlerine ve başka organlara yayılmamıştır.
- Evre III: Tümör sadece böbrektedir. Bölgesel lenf düğümlerine yayılım vardır, ama başka organlarda metastaz yoktur.
- Evre IV: Kanser kitlesi gerota fasyasının ilerisindeki alanlara yayılmıştır. Yakındaki lenf düğümlerine ulaşmış olabilir. Ancak başka organlarda metastaz yoktur.
Böbrek Kanseri Risk Faktörleri
Kanserin risk faktörlerinden bazılarına sahipseniz bu durum mutlaka kanser olacaksınız demek değildir. Bazı kanser hastaları bu risk faktörlerinden hiçbirine sahip olmayabilir. Bunlar araştırmalara göre yaygın olan risk faktörleridir.
Tütün Kullanımı: Sigara gibi tütün ürünleri kullanan kişiler iki kat daha fazla risk altındadır.
Cinsiyet: Böbrek kanseri konusunda erkek bireyler kadınlardan 2 kat daha fazla risk altındadır.
Aşırı Kilo: Kilolu kişilerdeki hormon dengesizlikleri böbreklerde kanser görülme riskini arttırır.
İlaçlar: Bazı ilaçların uzun yıllar kullanılması kanser riski doğurabilir.
Diyalize Girmek: Sürekli olarak diyalize giriyor olmak böbreklerde kanser oluşma riskini 4 kat arttırır.
Aile: Aile yakınlarında, özellikle de birinci derece akrabalarda kanser hastası olan kişilerde kanser hastalığı görülme riski artar.
Böbrek Kanserinde Tanı Ve Teşhisin Tedavi İçin Önemi
Hemen hemen her kanserde olduğu gibi böbrek kanser hastalığında da erken teşhis büyük öneme sahiptir. Hastalığın erken dönemde teşhis edilmesi tedavinin başarı oranını olumlu yönde etkilemektedir. Genellikle böbrek kanserinin tanısı ultrasonun yaygın kullanımı ile birlikte rastlantı sonucu konulmaktadır. Hastalığın tanısında ve klinik olarak evrelendirilmesinde bilgisayarlı tomografi (BT) ve MR görüntüleme yöntemlerinden yararlanılır.
Böbrek Kanseri Tedavi Yöntemleri
Günümüzde böbrek kanseri tedavisi için hastaya uygulanılacak tedavi seçeneği hastanın genel sağlığına, böbrek kanserinin türüne, kanserin yayılıp yayılmadığına bağlı olarak farklılık göstermektedir. Böbrek kanseri tedavisinde radyoterapi ve kemoterapi yapılmaz. Bu alanda en etkili tedavi cerrahi operasyondur. Hastaya uygulanılacak cerrahi operasyonda amaç böbrek fonksiyonunu koruyarak kanserli hücreleri temizlemektedir.
Kanserin evresi, tümörün büyüklüğü, hangi bölgede olduğu ve sayısı göz önünde bulundurularak böbreğin tamamı ya da belirli bir bölümü alınmaktadır. Kanseri erken evrede saptamak ve kanser yayılmadan tümörlü dokuyu almak gerekir. Günümüzde 10 hastanın 4’ünde son evrede böbrek kanseri tanısı konulmaktadır.
Böbrek Kanseri Tedavisinde Laparoskopik ve Robotik Cerrahi
Böbrek kanser tedavisinde hastaya uygulanılacak cerrahi yöntemler arasında en iyi sonuç laparoskopik ya da robotik cerrahi ameliyatıdır. Uzman hekim ve robot desteği ile küçük deliklerden böbreğe ulaşılarak insan elinin yapamayacağı birtakım hareketleri yaparak kanserli doku çıkarılır. Ameliyatta kesi olmadığı için kanama olmaz ve hasta hızlıca iyileşir. Hekimin tecrübesi ameliyatın başarı oranını etkileyen büyük bir faktördür. Bu sebeple robotik cerrahi alanında uluslararası sertifikası bulunan bir doktora tedavi olmak oldukça önemlidir.
Böbrek Kanserinden Korunmak İçin Neler Yapılmalıdır?
Hastalığın kesin nedeni tam olarak bilinmemektedir ancak böbrek sağlığını olumsuz etkileyen faktörler kanser oluşmasına sebebiyet vermektedir. Böbrek sağlığını korumak ve kanserden korunmak için hekimin belirttiği tavsiyelere uyulmalıdır.
- Sigara tüketimi bırakılmalı,
- Sağlıklı bir diyet yapılmalı,
- Aşırı kilo alınmamalı,
- Dengeli ve düzenli spor yapılmalı,
- Stresten uzak kalınmalı,
- Tansiyon takip edilmeli ve sağlıklı düzeyde tutmaya özen gösterilmeli,
- Zararlı kimyasallardan uzak durulmalıdır.
Sıkça Sorulan Sorular
Böbrek kanserinin en önemli belirtisi böbrekte ağrı oluşması idrarda kan görülmesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Tanının net konulabilmesi için mutlaka üroloji hekimine danışmak gerekmektedir.
Böbrek kanseri genellikle 45 yaşın üzerindeki erkeklerde görülmektedir. Hastalık nadiren de olsa 45 yaş altındaki kişilerde de görülmektedir.
Erken evrede hastalığın tedavide başarı oranı yüksektir. Böbrek kanseri tedavisinde hastanın durumuna bağlı olarak tedavi seçeneği uygulanmaktadır.
Böbrek kanserinde tümör büyüdükçe yayılma olasılığı artar. Hastalık en sık akciğere yayılım yapar. Ayrıca karaciğer, kemikler, böbrek üstü bezi, beyin ve lenf düğümlerine de yayılabilir.