Kadınlarda İdrar Kaçırma
Günlük hayat içerisinde ani ve istemsiz olarak idrarın idrar yolundan dışarı çıkması, idrar kaçırma olarak tanımlanmaktadır. Kadınlarda idrar kaçırma farklı yaş gruplarında farklı şikayetlere bağlı olarak görülmektedir. Yaşlanmaya bağlı olarak normal bir süreç olduğu düşünülen idrar kaçırma problemi bilinenin aksine tedavi gerektiren ciddi bir hastalıktır.
Tıp dilinde üriner inkontinans olarak adlandırılan idrar kaçırma, kontrol edilemeyen ve istemsiz olarak idrar tutamama hastalığıdır. Kadınlarda yaygın olarak görülen idrar kaçırma, hayatı olumsuz yönde etkilemektedir. Kadınların sosyal yaşamını ve özgüvenlerini etkileyen idrar kaçırma hastalığı ile ilgili vakit kaybedilmeden hekime danışılması gerekmektedir.
Kadınların %15 – 20 ‘sinde idrar kaçırma problemi görülmektedir. Kadınlarda idrar kaçırma problemi, genetik olarak pelvik taban kaslarının zayıflığı nedeniyle ortaya çıkabileceği gibi, çok doğum yapma, sigara kullanımı, obezite, sağlıksız beslenme gibi risk faktörlerine bağlı olarak da ortaya çıkabilir.
İdrar Kaçırma Nedenleri Nelerdir?
Yaşa bağlı olarak idrarın istendiği zamanlarda dışarıya boşaltılmasını sağlayan kasların fonksiyonlarının azalması ve bu duruma etki eden diğer nedenler idrar kaçırmaya sebebiyet vermektedir.
Yaş faktörü dışında idrar kaçırmayı etkileyen diğer etkenler arasında; aşırı kilolu olmak, sigara içmek, kronik öksürük, kabızlık, astım gibi hastalıklarda kadınlarda idrar kaçırma nedenleri arasında gösterilmektedir. Ayrıca karın içi basıncı artıracak ağır işlerde çalışanlar da idrar kaçırma daha sık görülmektedir. İdrar yollarında taş oluşumu, idrar yolu enfeksiyonları, alkol tüketimi gibi etkenlerde idrar kaçırma risk faktörleri arasında yer almaktadır.
İdrar Kaçırma Belirtileri Nelerdir?
İdrar kaçırma belirtileri arasında idrarın istemsiz olarak damla damla ya da aniden sızması gösterilmektedir. Ayrıca idrar yapamama, mesane enfeksiyonu olmaksızın idrara çıkarken ağrı olması, hastanın sık sık idrara çıkma isteğinin olması, sık mesane enfeksiyonları gibi semptomlarda idrar kaçırma belirtileri arasında yer alır.
İdrar Kaçırma Tanı Yöntemleri
Günümüzde idrar kaçırmada birçok farklı tanı yöntemi uygulanmaktadır. Kadınlarda idrar kaçırma tanı yöntemleri şu şekilde sıralanabilir;
- Sistometri (ürodinami): Mesanedeki basıncı ölçmek için uygulanır.
- (EMG Testi): İdrarı isteyerek tutmaya olanak sağlayan kasların sağlamlığını tespit eder.
- Pelvik Ultrason: Pelvis bölgesindeki organların şeklini ve yerleşimlerini görüntülemek için uygulanmaktadır.
- İdrar Tahlili: İdrar yolu enfeksiyon durumunu tespit etmek için uygulanır.
- Sistoskopi: Hekimin gerek duyması halinde mesanenin ve üretranın iç yapılarının incelemesinde kullanılmaktadır.
Kadınlarda İdrar Kaçırma Tipleri Nelerdir?
Kadınlarda idrar kaçırma 4 farklı tip olarak tanımlanmıştır.
- Stres İdrar Kaçırma: Gülerken, öksürürken ani hareketlere bağlı olarak görülen idrar kaçırmadır. Kadınlarda en sık görülen idrar kaçırma türüdür. Hastalığın oluşmasında iki temel etken bulunur. Bunlardan biri pelvik taban kaslarının zayıflığıdır. Pelvik taban kasları alt idrar yolu organlarını destekler. Güçlü pelvik taban, üretrayı idrar yapma zamanı gelene kadar kapalı tutar. Pelvik tabanı zayıflığında karın içi basıncı artıracak durumlar nedeni ile üretra açılır ve idrar kaçırmaya neden olur. Stres tipi idrar kaçırmanın bir diğer nedeni ise mesane boşalmasını kontrol eden kasların yetersizliğinden kaynaklanır. Sfinkter kasları, mesane dolarken üretrayı kapalı tutar. Sfinkter yetmezliğinde kaslar görevini yapamadıkları için idrar kaçırma meydana gelir.
- Urge İdrar Kaçırma: Tuvalete gitme ihtiyacı hissedildiği anda tuvalete yetişemeden idrar kaçırma şeklidir. Stres tipi idrar kaçırmadan farklı olarak pelvik tabanındaki zayıflık nedeni ile değil mesane kaslarının aşırı aktif olması sebebi ile idrar kaçırma meydana gelir.
- Miks İdrar Kaçırma: Stres tipi idrar kaçırma ve urge idrar kaçırmanın bir arada olduğu durum miks idrar kaçırma olarak adlandırılır.
- Taşma İdrar Kaçırma: Mesane kapasitesinin üzerinde idrar depolandığında idrar yapma zorluğunun hissedilmeden az miktarda idrar kaçırılmasıdır. Hasta mesanenin tam boşalmadığı hissine kapılır.
İdrar Kaçırma Tedavisi
Kadınlarda idrar kaçırma tedavisinde hastaya uygulanılacak tedavi yöntemleri cerrahi ya da cerrahi dışı olarak uygulanmaktadır. Günümüzde kadınlarda idrar kaçırma tedavisi için uygulanan TOT ameliyatı, mesane boyu askı ameliyatları içerisinde en çok tercih edilen ve en güvenli cerrahi operasyondur. Komplikasyon oranının düşük olması ve cerrahi alanda yüksek başarılı ameliyatlar içerisinde olması TOT Ameliyatının tercih edilmesine olanak sağlamaktadır.
Stres tipi idrar kaçırma tedavi yöntemleri arasında uygulanılan yöntemler kas tedavisi, ilaç tedavisi ve cerrahi tedavi operasyonları olarak karşımıza çıkmaktadır.
Kas Tedavisi: Kegel egzersizleri ile pelvik taban kaslarını güçlendirmek amacıyla yapılan tedavidir. Bu tedavi yöntemi ile idrar torbası ve işeme ile ilgili kaslar kontrol altına alınır, pelvik taban kasları güçlendirilir.
İlaç Tedavisi: Günümüzde bazı idrar kaçırma tipleri ilaçlar ya da hormonlar ile tedavi edilebilmektedir. Bu ilaçlar idrar kaçırma tipine bağlı olarak farklılık göstermektedir.
Cerrahi Tedavi: Diğer idrar kaçırma tedavi yöntemlerinin başarısız olduğu durumlarda cerrahi tedavi gerçekleştirilir. İdrar kaçırmanın tipine ve çeşidine bağlı olarak cerrahi tedavi seçeneği uygulanır.