Hidrosel
Hidrosel terimi, Yunanca su anlamına gelen hydro ve ve tümör anlamına gelen cele kelimelerinden gelir. Halk arasında su fıtığı olarak da bilinir. Hidrosel, testisleri çevreleyen zarlar içinde normalden daha fazla sıvı birikimiyle testis torbasının skrotum (şişmesi) durumudur.
Hidrosel Nedir?
Hidrosel, bir erkek rahatsızlığıdır. Fakat çocuklarda ve yeni doğanlarda da sıklıkla görülebilmektedir. Normalde testis ile testisi çevreleyen zarlar arasında, testisin kayganlığını sağlamak için 0,5 -1 ml. sıvı bulunur. Ancak hidroselde ise bu sıvı miktarı 100–200 ml. , hatta bazen çok daha fazla hacimlere ulaşabilir.
Hidrosel Çeşitleri Nelerdir?
Su fıtığı çeşitleri ikiye ayrılır; Konjenital (Doğumsal) Hidrosel ve Erişkin Hidroseli
Konjenital (Doğumsal) Hidrosel: Anne karnında testis, karın içinde yerleşmiş şekildedir ve gebeliğin 14. haftasından itibaren karnın alt bölgelerine doğru ilerler ve sonrasında skrotum denen testis torbasına iner. Bu iniş sırasında birlikte sürüklenen periton (karın zarı) bir eldiven parmağı tarzında skrotuma kadar testisle birlikte iner.
Doğumdan bir süre sonra bu kesecik kapanır ve ipliksi bir yapı halini alır. Bu kesecik kapanmaz ise karın içi sıvısı bu açıklıktan geçerek testis etrafında birikir ve şişliğe neden olur. Bu oluşan durum da hidrosel olarak adlandırılır. Doğumsal su fıtığı yeni doğan erkeklerin yaklaşık %6’sında görülür. Yeni doğan hidrosellerinin birçoğu doğumsaldır ancak tümör, enfeksiyon veya dolaşım bozukluklarının da yeni doğanlarda su fıtığına neden olabileceği de gözden kaçırılmamalıdır.
Erişkin Hidrosel: Hidrosel, erişkin erkeklerin yaklaşık %1’inde ve genellikle 40 yaşın üzerinde görülür. Erişkin erkeklerde ve daha yaşlılarda skrotumun maruz kaldığı travma, testis ve eklerinin iltihaplı hastalıkları, testis tümörleri, varikosel ameliyatları ve radyoterapi sonrası gibi nedenler ile hidrosel oluşabilir.
Böbrek nakli olan hastaların %70’inde tek taraflı hidrosel oluşur. Testis torsiyonu (testisin kendi etrafında aniden dönmesi), hastada reaktif hidrosele neden olabilir ve acil müdahale gerektiren testis torsiyonunu maskeleyebilir.
Hidrosel Tanısı Nasıl Koyulur?
Su fıtığı tanısı fizik muayenesi ile kolayca konulabilir. Birçok su fıtığı hiçbir şikayete neden olmaz. Hastaların hekime başvurma sebepleri genellikle testis torbasında ağrısız şişlik olmaktadır. Hasta testis torbasında ağırlık ya da dolgunluk hissedebilir. Nadiren kasık bölgesinde hafif rahatsızlık hissi ve bel bölgesinde bir ağrı duyabilirler.
Ağrı genellikle olmaz eğer varsa beraberinde akut epididim enfeksiyonu nedeni ile de olabilir. Konjenital hidroselde, testis torbasındaki şişlik sabahları kaybolup, günün ilerleyen saatlerinde belirginleşir. Ateş, titreme, bulantı ve kusma gibi belirtiler basit hidrosellerde genellikle görülmez.
Testis torbası muayenesinde, hidrosel testisin üst ön kısmında yerleşimli olarak bulunur. %10 ihtimalle iki taraflıdır. Eğer enfeksiyon yoksa testis torbasında kızarıklık ya da bir renk değişikliği görülmez. Testis torbasına karanlık bir odada ışık tutulmasıyla birlikte, şişkinlik sebebi su fıtığı ise, testis torbası ışığı geçirir. Buna transülliminasyon denir. Konjenital (doğumsal) su fıtığı ise şişlik, çocuk ayağa kalktığında veya ağladığında belirginleşir. Ancak muayene sırasında veya yattığında kaybolur.
Hidrosel Tedavisi Nedir?
Cerrahi bir işlem olan hidrosel tedavisi yeni doğan ve çocuklarda 2 yaşına kadar beklenir. Fakat 2 yaşından sonra düzelmeyen çocuklar için cerrahi bir operasyon gerçekleştirilir. Bir diğer tedavi ise çocukların ya da yeni doğanların sünnet edilmesidir.
Erişkinlerde ise 30 veya 60 dakika arası süren bir operasyon ile ilk önce hastanın skrotum torbasına dren takılır. Daha sonra hastada dren 24 ve 48 saat arası kaldıktan sonra hastadan dren çıkarılır ve hasta taburcu edilerek evde dinlenmesi tavsiye edilir. İşlem sonrasında gerekli görülürse ağrı kesici ya da antibiyotik tedavisi uygulanabilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Hidroselin en yaygın belirtisi şişliktir. Torbalarda meydana gelen bu şişlik, genellikle ağrısız ve yavaş büyümektedir.
Şişkinlik belirtisi ile ortaya çıkan hidroselin yaşla birlikte görülme sıklığı artar. Hidrosel iyi huylu bir oluşumdur ve kansere dönüşmez.
Üroloji hekimi tarafından gerçekleştirilen doktor muayenesi ile hidroselin tanısı konulmaktadır.
Kesin olarak bilinmemekle birlikte testis etrafında fazla miktarda sıvı bulunması skrotum sıcaklığı etkileyerek sperm yapımı için gerekli testis ısısını artırarak sperm yapımını bozabilir.