İdrar Yolu Enfeksiyonu
Hemen hemen herkeste bir kez de olsa idrar yolu enfeksiyonu görülmüştür. Bu hastalığın görünme sebeplerinin başında gelen idrar yolu organlarının yani böbrek, üreter, mesane ve üretranın enfeksiyon kapmasıdır. Değişik yaş, cinsiyet ve hasta gruplarında farklı seyreden bir hastalıktır.
İdrar Yolu Enfeksiyon rahatsızlığı her yaşta ve her cinsiyette görülmektedir. İdrar yolu enfeksiyonu en fazla mesane organının iltihap kapması yani enfeksiyon kapması ile görülür. Normalde herhangi bir bakteri içermeyen idrar yolları çok az sayıda bakteri ile ciddi enfeksiyonlara sebebiyet verebilir.
İdrar yolu enfeksiyonu herkeste aynı şekilde oluşup aynı belirtiyi göstermeyebilir. Hastanın bağışıklık sistemi bu enfeksiyonların gidiş halini etkiler. Kimi durumlarda hafif seyrederken kimi durumlarda çok şiddetli şikayetler ile ortaya çıkabilir. Özellikle hamilelik döneminde idrar yolu enfeksiyonlarına çok sık rastlanmaktadır.
İdrar Yolu Enfeksiyonu Rahatsızlığı Nedir?
Üriner sistemin; bakteri, mantar ya da virüslerle enfekte olması idrar yolu enfeksiyonudur. İdrar yolu enfeksiyon hastalığı sıklıkla idrara çıkma, idrarda kan, yanma veya ağrı hissedilmesi ile görülen belirtiler ile ortaya çıkar. Kadınlarda, çocuklarda ve erkeklerde görülür. Kadınlarda görülen idrar yolu enfeksiyonu böbrek ve üst idrar yolunda ayrıca alt idrar yolu ve mesanede oluşan enfeksiyonlarda görülür. Kadınlarda daha sıklıkla görülen bu rahatsızlığın sebebi üretra uzunluğunun erkeklerden daha kısa olmasıdır. Bir diğer sebep ise makat ile üretra arasında ki mesafenin kısa olmasıdır.
Erkeklerde görülen idrar yolu enfeksiyon rahatsızlığı kadınlara göre daha nadirdir. Prostat sıvı içinde ki antibakteriyel ve üretra çevresinde bakterinin üremesini engelleyen kuru ortamın olmasıdır. Erkeklerde sünnet durumu da bunu nadir bir rahatsızlığa çeker. İdrar yolu enfeksiyon belirtileri idrar sıklığı, idrar yapılırken yanma hissi, alt kasıklarda ağrıdır. Bir diğer belirtiler ise vücut da ateş, titreme, üşüme olarak karşımıza çıkar.
İdrar Yolu Enfeksiyon Hastalığı Nasıl Oluşur?
İdrar yolu enfeksiyon çocuklarda, yaşlılarda ve hamilelerde çok ciddi hastalıklara neden olabilir. Hastalık, bağışıklık sistemi normal olan kişilerde hiçbir belirti vermeyebilir. İdrarda iltihap hücrelerinin olması her zaman enfeksiyon olduğu anlamına gelmez. İdrar kültürü ve duyarlılık testleri ile idrarda hangi bakterinin enfeksiyona yol açtığı ve hangi antibiyotik tedavisine yanıt verdiği öğrenilebilir. İdrar sondası da idrar yolu enfeksiyon oluşmasına neden olan faktörler arasında yer alır. Sondanın kalma süresi, enfeksiyonun oluşmasına etki eder. Özellikle kadınlarda, yaşlılarda, diyabeti olan hastalarda sonda yerleşimi sırasında hijyene dikkat edilmemesi halinde sondalar idrar yolu enfeksiyon oluşmasına neden olabilir.
Kadınlarda İdrar Yolu Enfeksiyonu
Alt idrar yolu ya da mesanede oluşan sistit ile böbrek ya da üst idrar yolunda oluşan enfeksiyonlar, idrar yolu enfeksiyonları arasında görülmektedir. Kadınlarda daha sık rastlanılan bu durum anatomik olarak üretra uzunluğunun erkeklerden kısa olmasından kaynaklanır. Bu sebeple bakteriler yukarıya daha kolay çıkar. Mesaneye çıkan bakteriler sistit hastalığına, böbreğe ulaşan bakteriler ise pyelonefrit hastalığına neden olur. Kadınlarda idrar yolu enfeksiyonun sık görülme nedenlerinden biri de makat ile üretra arasındaki mesafenin kısa olmasından kaynaklanır.
Erkeklerde İdrar Yolu Enfeksiyonu
Özellikle 15 – 50 yaş arası erkeklerde idrar yolu enfeksiyonu nadir görülmektedir. Prostat sıvısında bulunan antibakteriyel içerik ve üretra çevresinin kuru olması sebebi ile bakteri üremesi daha seyrektir. Sünnet olmayan erkeklerde basit sistit görülme riski daha fazladır. Yapısal ya da fonksiyonel idrar yolu anormallikleri, nötropeni ya da bağışıklık sisteminin baskılandığı durumlarda idrar yolu enfeksiyon görülme riski daha fazladır.
İdrar Yolu Enfeksiyon Rahatsızlığı Çeşitleri
- Sistit: Mesane ya da üretra da görülen enfeksiyonlar.
- Pyelonefrit: Üst idrar yollarında veya böbreklerde oluşan enfeksiyonlar.
- Basit İdrar Yolu Enfeksiyon: Genellikle ayakta atlatılıp ve antibiyotikler ile tedavi edilir.
- Komplike İdrar Yolu Enfeksiyon: Ciddi şikayetler ile gelinip, hastanın hastanede tedavi görmesi gereken durumdur.
İdrar Yolu Enfeksiyon Tanısı Nasıl Konur?
İdrar yolu enfeksiyon teşhisi konulması için hastadan idrar tahlili, kültür tahlili gibi testler istenir. Komplike idrar yolu enfeksiyonu olan kişilerde idrar tahlili ve mikroskobik idrar incelemesi yapılır. İdrar kültürü testinde bakteri oluşumu gözlemlenir Tanının doğrulanması ve duyarlılık testi ise uygun antibiyotik tedavinin başlaması için gerçekleştirilir. Bazı durumlarda idrar kültürü testinin sonucu uzun sürebildiği için antibiyotik tedavisine hemen başlanır. İdrar kültürü sonucuna bağlı olarak antibiyotik türü değiştirilebilir.
İdrar Yolu Enfeksiyonu Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Hastaya uygulanılacak idrar yolu enfeksiyon tedavisi hastalığın derecesine bağlı olarak değişebilir. Antibiyotikler idrar yolu enfeksiyonları için ilk basamak olarak kullanılan tedavilerdendir. Basit sistit tedavisinde kullanılacak antibiyotikler ile komplike enfeksiyonlarda kullanılacak antibiyotik tedavileri farklılık gösterebilir. Hastanın durumu daha ağır ise tedavi ve takip için hastaneye yatışı yapılabilir.
İdrar Yolu Enfeksiyon Riskini Azaltmak İçin Neler Yapılmalıdır?
- Su tüketimi artırılmalıdır,
- İdrar tutmaktan kaçınılmalı,
- Tuvalet sonrasında temizlik önden arkaya doğru yapılmalı,
- Cinsel ilişkiden önce ve sonra genital bölge temizlenmeli,
- Genital bölge temizliğinde sabun kullanımından kaçınılmalı,
- Hijyenik pedler sık sık değiştirilmeli,
- Pamuklu iç çamaşırı giyilmelidir.
Sıkça Sorulan Sorular
İdrar yolu enfeksiyonun olmasının altında yatan asıl sebep çoğu zaman bakterilerin neden olduğu enfeksiyon oluşumu olarak bilinmektedir.
Hastalığın evresine bağlı olarak uygulanılacak tedavi yöntemi farklılık gösterebilir. Genellikle sağlıklı kadınlarda idrar yolu enfeksiyonu ortalama altı gün sürebilir.
İdrar yolları enfeksiyonu olan kişilerin bol su içerek mesaneyi düzenli olarak yıkaması gerekir. Ayrıca bitkisel çayların tüketimi de idrar yolu enfeksiyonuna iyi gelmektedir.