Ürodinami
İdrar kaçırma veya diğer idrar şikâyetlerinin değerlendirilmesi amacıyla mesane ve rektuma yerleştirilen çok ince kateterler ve cilde yapıştırılan elektrodlarla mesane içi basıncı, idrar kanalı ve mesane çıkışı kas aktivitelerini ölçen test ürodinami olarak tanımlanmaktadır. Bu testler hastanın vücuduna herhangi bir kesi yapılmadan ağrısız bir şekilde uygulanmaktadır.
Ürodinami testleri, idrar yapma ve depolama işlevlerinde rol oynayan mesane, prostat, idrar yolu bozukluklarını araştıran testlerin genel adına verilen isimdir. İdrar kanalından mesane ve makattan rektuma yerleştirilen iki adet basınç ölçer ince kateter ile ürodinami testleri gerçekleştirilir.
Ürodinami Test Türleri Nelerdir?
Hastaya ürodinami incelemeleri kapsamında uygulanılan test türleri şu şekildedir;
Üroflovmetri (İşeme Testi): Hastanın normal işemesini yaparken uygulanan bir testir. Çok dolu olmayan ancak sıkışık bir mesane ile en az 2 kez yapılmaktadır. Üroflowmetri ile elde edilen ölçümlerde ortalama akım hızlarına değil ayrıca akım eğrilerine de bakılmalıdır. Normal akış hızının yanı sıra mesane çıkım darlığı, aşırı aktif mesane ya da basınçla idrar yapma konusunda önemli veriler elde edilmektedir.
Sistometri: Mesanenin dolum hacminin incelendiği ürodinami çalışmadır. Sıkışma hissi, idrar yapma noktası ve maksimum mesane kapasitesi sistometrinin temel ölçümleri arasında yer almaktadır. Sistometri idrarın dolduğu mesanenin içerisinde ölçüm yapıldığı araştırmadır. Sistometri ile mesane içerisine girmiş olan idrar miktarı ölçülür. Ortaya çıkan rakam mesane basıncı ve mesanenin ne kadar dolu olduğu konularında fikirler verir. Testin sonuçlarına göre tedavi yöntemi belirlenir.
Basınç Akım Çalışması: Mesane boşaltım sırasında mesane içi basınçla idrar akım hızı arasındaki ilişkiyi ölçen yöntemdir. Basınç akım incelemesi ile boşaltım aşaması değerlendirilir. İdrar akışı ve mesane basıncı, mesane çıkım direnci ve mesanenin boşaltma yeteneği ölçülür.
Pelvik Kas Elektromyografisi (EMG): Pelvik taban kasları, çizgili dış sfinkter ve anal sfinkter aktivitelerinin ölçümleri sağlanmaktadır.
Ürodinami Testi Hangi Hastalıklar İçin Yapılır?
Çeşitli rahatsızlıklar sonucu hastaya ürodinami testleri yapılır. Hastaya uygulanan ürodinami testleri; idrar kaçırma, sık idrara çıkma, ağrılı idrara çıkma, aniden gelen idrara çıkma ihtiyacı, mesaneyi tamamen boşaltamama problemleri, idrar yapamama, idrar tıkanıklığı, tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları gibi rahatsızlıklarda ürodinami testlerinden yararlanılmaktadır.
Kadınlarda Ürodinami
Genellikle kadınlarda idrar kaçırma sebeplerini araştırmak amacıyla ürodinami kullanılır. Doğumlara, yaşlanmaya, rahim ve alt karın ameliyatlarına bağlı olarak mesane boynu idrar tutma mekanizmalarının bozulması sonucu stres tipi idrar kaçırma meydana gelir. Hastaya uygulanan ürodinamik inceleme bozukluğun derecesini gösterir. Bu sayede ürodinami testleri tedavi planlamasına yardımcı olur. İdrar torbasının ani kasılmaları sonucu tuvalete yetişemeden idrar kaçırmaları sıkışma tipi idrar kaçırma olarak adlandırılır. Stres ve sıkışma tipi idrar kaçırmanın birlikte olduğu mixt idrar kaçırmada da ürodinamik incelemelerden yararlanılır.
Erkeklerde Ürodinami
Alt idrar yolu hastalıklarının ayırıcı tanısında ürodinamik testlerden yararlanılmaktadır. Erkeklerde ürodinami hastalıkları;
- Prostat büyümesi,
- Aşırı mesane aktifliği,
- Nörojen mesane,
- Prostat ameliyatı sonrası idrar kaçırma durumlarında kullanılmaktadır.
Çocuklarda Ürodinami
Çocuklarda ürodinaminin faydalandığı alanlar şu şekilde sıralanabilir;
- İşeme bozuklukları,
- Gece ve gündüz alt ıslatmaları,
- Sık idrar yolu enfeksiyonlarının görülmesi,
- İdrar kanalı tıkanıklarının görülmesi durumlarında ürodinami testlerinden yararlanılır.
Ürodinami Testi Ne Amaçla Yapılır?
Ürodinami testleri; nörolojik hastalığı olanlarda özellikle semptom ve klinik bulgular arasında uyumsuzluk olması halinde tekrarlayan idrar kaçırma atakları olan hastalarda cerrahi operasyon planlanıyorsa, hastanın alt üriner sistem yakınmaları ve tıkanıklığı olması gibi durumlarda uygulanmaktadır.
Ürodinami Testi Nasıl Yapılır?
Birçok hastalık için uygulanan ürodinami testi; idrar kaçırma, sık idrar kaçırma, ağrılı idrar kaçırma, aniden gelen idrara çıkma isteği, mesaneyi tamamen boşaltamama ve tekrar eden idrar yolu enfeksiyonları için hastalara uygulanmaktadır. Hastaya herhangi bir kesi yapılmadan idrar kanalından mesane ve makattan rektuma yerleştirilen iki adet basınç ölçer kateter ile yapılmaktadır.
İşlem esnasında hastanın cildine elektrodlar yapıştırılır bu sayede kas aktivitesi izlenmektedir. Kateter desteği ile mesane uygun şekilde steril serum ile doldurularak idrara sıkışma hissi yaratılmaktadır. Sonrasında işeme sağlanır. Bu sayede mesane ve çevre kasların davranışları kaydedilerek incelenir.
Ürodinami Testinin Avantajları Nelerdir?
Yeni doğan bebeklerde dahil olmak üzere her yaştan hastaya ürodinami testi yapılabilir. İşlem sonrası hasta günlük rutin hayatına kısa sürede dönebilir. Hastaya uygulanan bu test ile uygulanılacak tedavi seçeneğine karar verilmektedir.
Ürodinami Testini Kimler Yapar?
İdrar depolama ve yapma işlevlerinde rol oynayan organların bozukluklarını araştıran ürodinami testi, üroloji hekimleri tarafından yapılmalıdır. Üroloji hekimleri testleri gerçekleştirerek yorumlamakta ve uygun tedavi seçeneğine karar vermektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
İdrar depolama ve yapma işlevlerinde rol oynayan organların bozukluğu ürodinami testleri ile araştırılmaktadır.
İdrar kaçırma sorunu yaşayan, sık idrara giden, idrarını yaparken zorlanan kişilere ürodinami testleri yapılmaktadır.
Genellikle ürodinami testlerinin sonuçları uygulama sonrası yapılan inceleme ardından hemen çıkmaktadır.