Vezikovajinal Fistül
Kadınlarda idrar yolu ve kadın cinsel organları arasında meydana gelen fistüllerin alt tipi vezikovajinal fistül olarak tanımlanmaktadır. İdrar torbası ve vajina arasında meydana gelen anormal kanalcık fistül olarak adlandırılır. Mesane ile vajina arasında oluşan fistül idrar torbası ve vajina arasında meydana gelir. Fistül nedeniyle mesanedeki idrar vajinaya kaçıyor ve vajinadan da dışarı akarak istek dışı ve devamlı idrar kaçağına neden olmaktadır.
Sürekli olarak idrar kaçırılması kadınların hayatını olumsuz yönde etkilemektedir. Fistüller hastanın iç organları arasında anormal bağlantı yollarının oluşmasıdır. Vezikovajinal fistül nedeni ile idrar bazen hafifçe vajinadan dışarı çıkar. Bu durum ciddi tıbbi bir sorun olmasının yanı sıra sızıntı ve kötü koku sebebi ile de yaşam kalitesini etkilemektedir.
Vezikovajinal Fistül Nasıl Oluşur?
Genellikle mesane ya da vajinadaki sorunları tedavi etmek amacıyla gerçekleştirilen ameliyat sonrasında oluşan komplikasyonlardır. Vezikovajinal fistül hastalık ya da jinekolojik kanser sebebi ile de meydana gelebilir. Kanser tedavisi için kullanılan radyasyon tedavisi (radyoterapi) yan etkisi ya da tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları fistüllere neden olabilir.
Vezikovajinal Fistül Kimlerde Görülür?
Sezeryan ameliyatları, rahim alma ameliyatları gibi kadın hastalıkları ameliyatı sonrası kadınlarda Vezikovajinal Fistül sık olarak görülür. Ayrıca Vezikovajinal fistül, mesane ile vajina arasında apseli enfeksiyon geçiren, rahim ya da rahim ağzı kanseri nedeniyle ışın tedavisi gören kadınlarda daha sık rastlanılan bir hastalıktır.
Vazeiko Vajinal Fistül Hangi Sıklıkla Görülür?
Zor doğum nedeni ile oluşan veziko vajinal fistül doğum esnasında mesaneye uzun süreli ve aşırı bası sebebi ile oluşabilir. Ayrıca hastalığın oluşmasına etki eden etmenler arasında rahim alınması gibi kadın hastalıkları ameliyatları geçirmek, mesane ve vajina arasında enfeksiyon oluşması, rahim, rahim ağzı kanseri ya da benzer kanser türleri sebebi ile radyoterapi tedavisi görmek, genç yaşta yapılan doğumlar da veziko vajinal fistül görülme nedenleri arasında yer almaktadır.
Veziko Vajinal Fistül Belirtileri Nelerdir?
Hastalığın ortaya çıkmasındaki en temel belirti vajinadan istek dışı idrar gelmesidir. İstem dışı idrarın kaçması devamlı olabileceği gibi fistülün büyüklüğüne bağlı olarak da değişebilir. Yüksek ateş, bağırsaklarda ağrı atakları ve tıkanma hissi, idrar yolu enfeksiyonları da vezikovajinal fistülün belirtileri arasında yer almaktadır.
Vezikovajinal Fistül Tanısı
Vezikovajinal Fistül şüphesi taşıyan hastalara, idrar yollarına metilen mavisi denilen madde verilerek idrarın vajinadan gelip gelmediği kontrol edilir. Hastalığın kesin tanısı için ucunda kamera olan ince bir alet (sistoskopi) ile mesane içerisine fistül ağzı gösterilerek konulur. Ayrıca hekim fiziksel muayene yapar. Hastaya çeşitli test ve taramalar yapılır.
Vezikovajinal Fistül Tedavisi
Hastada küçük bir fistül varsa bu fistüllerin tedavisinde sonda kullanılabilir. İdrar torbasına 2 – 3 hafta sonda takılarak fistül tedavi edilir. Daha büyük fistüllerde ise cerrahi tedaviye ihtiyaç duyulabilir. Vajinadan ya da karın alt kısımdan kesi yapılarak fistül kanalı etrafındaki doku kanlanması iyi olan dokuya ulaşana kadar çıkarılır. Hastalığın tedavisinde açık veya kapalı ameliyat gerçekleşebilir. Açık cerrahide vajinal yol ile tamir ve abdominal yolla tamir ile yapılırken kapalı cerrahide laparoskopik vezikovajinal fistül tamiri en sık tercih edilen yöntemlerdendir. Hastaya uygulanılacak tedavi yönteminde; hastanın genel sağlık durumu, fistülün büyüklüğü, fistülün konumu ve gelişme nedeni gibi etkenlerde önemli yer alır.
Vajinal Yaklaşım
Vezikovajinal Fistül tedavisinde sık uygulanılan yöntemdir. Ameliyat sonrası hasta hızlıca iyileşir. Vajinal yaklaşımda kanama ve komplikasyon riski düşüktür. Hastaya uygulanılan bu yöntem mesane boynuna yakın ve basit fistüllerde yoğun olarak uygulanır. Genellikle doğuma bağlı olarak ortaya çıkan vajinanın alt kısmında görülen fistüllerde vajinal yaklaşım uygulamasına başvurulmaktadır.
Abdominal Yaklaşım
Düşük mesane kapasitesi, dar ve derin vajinası olan hastalarda abdominal yaklaşım tercih edilmektedir. Vezikovajinal fistül komşu organlarla ya da üreter ile ilişkili ise fistül ağzının 4 cm’den büyük olması halinde hastalık radyoterapi sonrası ortaya çıkmışsa abdominal tamir ilk seçenek olarak değerlendirilmektedir.
Laparoskopik Vezikovajinal Fistül Tamiri
En başarılı yöntemdir. Vezikovajinal fistülün tedavisi için hastanın uygun bulunması halinde kapalı cerrahinin sağladığı avantajlardan yararlanmak mümkündür. Kapalı cerrahi yöntemi ile hızlı iyileşme, hastanede kısa yatış ve vücutta küçük kesi izlerinin olması laparoskopik vezikovajinal fistülün sağladığı faydalar arasında yer alır.
Sıkça Sorulan Sorular
Hastada oluşan küçük fistüllerde idrar torbasına 2-3 hafta sonda takılarak küçük fistüllerin tedavisi yapılabilir. Büyük fistüllerde ise cerrahi tedavi yapılabilir.
Mesane ile vajina arasında istenmeyen bir kanal oluşturarak idrarın istemsiz olarak vajinaya sızması vezikovajinal fistül olarak tanımlanmaktadır.
Bir organın iltihaplanması ya da yaralanması nedeni ile fistül oluşmaktadır. Genellikle uzun ve zorlu doğumlar, bağırsak hastalıkları vs. fistül oluşmasına sebep olmaktadır.
Çok nadirde olsa fistül sonucu kanser gelişebilir. Uzun yıllar tedavi edilmeyen fistül oluşturduğu tahribat sonucu kanseri meydana getirebilir.