Prostat Büyümesi
Yaşla birlikte prostat bezinin genişlemesi durumudur. Genellikle iyi huylu prostat büyümesi (BPH) olarak adlandırılır. İdrar akışını zorlaştırabilir ve sık idrara çıkma hissine neden olabilir. Mesanenin tam boşalmasını engelleyebilir. İleri seviyede idrar yolu enfeksiyonlarına yol açabilir. 50 yaş üzeri erkeklerde yaygın görülür. Tedavi seçenekleri ilaç, yaşam tarzı değişiklikleri ve cerrahi müdahaleyi içerir.
Prostat Büyümesi Belirtileri Nelerdir?
Prostat büyümesi mesaneye baskı yaparak sık idrara çıkma ihtiyacı oluşturur. Özellikle gece sık idrara kalkmak yaygın bir belirtidir. Prostat idrar yolunu daralttığı için idrar akışı zayıflar ve kesik kesik gelebilir. Hastalar genellikle idrar yaparken yeterli akışı sağlayamamakla ilgili şikayet eder. Büyüyen prostat mesane çıkışını daraltarak idrarın rahatça dışarı atılmasını zorlaştırır.
İdrar yapmaya başlamak için ekstra çaba harcamak gerekebilir. Mesane tam boşalmadığı için hasta sık sık idrar yapma ihtiyacı hisseder. Ancak her seferinde mesanenin tamamen boşalmadığı hissi oluşur. İdrar yaptıktan sonra birkaç damlanın gelmeye devam etmesi, yaygın belirtilerindendir. Prostatın baskısı nedeniyle mesane aşırı duyarlı hale gelebilir. Ani, kontrol edilemeyen idrar yapma isteği ortaya çıkabilir. Kontrolsüz idrar kaçırma, özellikle geceleri veya tuvalete yetişilemediğinde görülebilir.
Bu duruma bağlı olarak idrar yollarında tahriş veya damar çatlaması meydana gelebilir. İdrarda kan görülebilir. Büyüyen prostat mesaneyi tahriş edebilir, bu da idrar yaparken yanma veya ağrıya neden olabilir. Prostat büyümesi bazı erkeklerde cinsel istekte azalma, boşalma sırasında ağrı veya sertleşme problemlerine yol açar. Bu belirtiler kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Şiddetli vakalarda mutlaka bir üroloji uzmanına danışılmalıdır.
Prostat Büyümesi Neden Olur?
Erkeklerin yaşlandıkça prostat bezinin büyümesi oldukça yaygındır. Bu, testosteron ve diğer hormonlardaki değişikliklerden kaynaklanır. Testosteron ve dihidrotestosteron (DHT) gibi hormonlar prostat hücrelerinin büyümesini tetikleyebilir. Yaşla birlikte bu hormonların seviyeleri değişebilir. Ailede prostat büyümesi öyküsü bulunan erkeklerde bu duruma daha sık rastlanabilir. Genetik faktörler, bireyin bu durumu daha erken yaşlarda yaşamasına neden olabilir.
Obezite ve düzensiz beslenme gibi yaşam tarzı faktörleri, katkıda bulunabilir. Aşırı kilo, hormon düzeylerini etkileyebilir ve prostat büyümesini tetikleyebilir. Diyabet, yüksek tansiyon ve kalp hastalıkları gibi bazı sağlık sorunları, prostat büyümesini etkileyebilir. Bu durumun nedeni tam olarak anlaşılmasa da bu faktörlerin bir araya gelmesi durumu tetikler. Erken dönemde tespit edilmesi ve uygun tedavi seçeneklerinin uygulanması önemlidir.
Prostat Büyümesi Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Prostat büyümesi olan kişilerde, idrar yapmayı kolaylaştırmak için bazı yaşam tarzı değişiklikleri önerilebilir. Bunlar arasında sıvı alımını düzenlemek, alkol ve kafein tüketimini sınırlamak ve idrar yapmadan önce birkaç saniye beklemek gibi alışkanlıklar yer alır. Ayrıca, düzenli egzersiz yapmak da prostat sağlığını iyileştirebilir. Alfa blokerler, prostatın etrafındaki kasları gevşeterek idrar yapmayı kolaylaştırır. Alfa blokerler, genellikle hızlı etki gösterir.
5-Alpha redüktaz inhibitörleri, prostatın büyümesini engelleyebilir. Büyüme hormonlarının etkisini azaltarak prostatın küçülmesini sağlar. Ancak, bu ilaçların etkisi genellikle uzun vadede görülür. Alfa blokerler ve 5-alpha redüktaz inhibitörlerinin birleştirilmesi, daha etkili sonuçlar verebilir. Transüretral prostat rezeksiyonu, prostatın fazla dokusunun bir kısmını almak için kullanılan bir cerrahi yöntemdir. İdrar yollarını açarak hastanın rahatlamasını sağlar. Lazerle yapılan tedavi, prostatın büyüyen kısmını buharlaştırarak küçültür.
Lazer tedavisi, TURP’a göre daha az invazivdir ve iyileşme süresi daha kısadır. Prostat artery embolization, prostatın besleyen damarları tıkayarak büyümesini engeller. Hem cerrahi işlem gerektirmediği hem de daha az risk taşıdığı için tercih edilebilir. Prostat büyümesi ileri düzeye gelmişse ve diğer tedavilerden sonuç alınamamışsa, açık ameliyat gerekebilir. Bu işlemde, prostatın büyüyen kısmı tamamen çıkarılır. Bu yöntem, genellikle daha büyük prostatlarda tercih edilir.
Bazı bitkisel ürünler, semptomları hafifletebilir. Özellikle Serenoa repens (Saw Palmetto) gibi bitkiler, prostat sağlığını destekleyebilir. Ancak, bitkisel tedavilerin etkinliği konusunda daha fazla araştırma yapılması gereklidir. Bazı hastalar, rahatlatıcı sıcak su banyoları ve pelvik kasları güçlendiren masajlar ile rahatlama sağlarlar. Bu yöntemler, tedavi edici değil ama semptomları hafifletici olarak kullanılabilir. Tedavi kişiye özel olmalıdır. Bu yüzden doktor tavsiyesi almak önemlidir. Tedavi süreci, hastanın genel sağlık durumu ve prostatın büyüme seviyesine göre şekillenir.
